Tạp kịch Nguyên "Thiếu nữ ly hồn" (Mã Thanh tỏa "Thiếu nữ ly hồn"), tác giả là kịch tác gia rất nổi tiếng cuối đời Nguyên Trịnh Quang Tổ.
"Thiếu nữ ly hồn" là một vở kịch thơ lãng mạn được người đời say mê, mô tả Trương Thiếu Nữ và Vương Văn Cử yêu nhau nhưng mẹ Trương ngại chàng Vương không có công danh, tìm mọi cách ngăn cản, Văn Cử buộc phải vào kinh thi, Trương Thiếu Nữ vì nhớ nhung Văn Cử mà hồn lìa thể xác, đuổi theo Văn Cử, kết làm vợ chồng và cùng nhau vào kinh.
Tình huống ngọn nguồn của "Thiếu nữ ly hồn" giới học thuật có rất nhiều giả thuyết khác nhau.
Một ý kiến bắt nguồn từ tiểu thuyết thần kỳ quái thời kỳ Lưu Nam Tống Triều. Người giữ quan điểm này là học giả đời Minh, Từ Ưng Thư. Trong quyển 6 "Ngũ chi đương đàm hội" nói: Tình tiết chuyện "Thiếu nữ ly hồn", xuất phát từ ba cái, cái thứ nhất là "U minh lục" ở đời Nam Tống, Lưu Nghĩa Khánh; cái thứ hai là "Lưu Hờn ký" ở đời Đường, Trần Huyền Hựu; cái cuối cùng "Linh quái lục" đại khái thành sách vào cuối đời Đường trở về sau, ba bộ trứ tác kể trên đều có chuyện thiếu nữ lìa hồn.
Cốt truyện "U minh lục" kể một thiếu nữ họ Thạch ở Cự Lộc mến mộ dung mạo một chàng trai ở cùng quận tên Bàng A, liền bí mật hẹn hò. Sau bị vợ Bàng A phát giác, hai lần sai người trói thiếu nữ áp giải đến nhà họ Thạch cô gái bị trói hai lần hoá thân biến mất, mà xác vẫn còn ở trong nhà,... thì ra cái bị bắt là hồn phách của cô ta.
Một ý kiến khác lần đầu thấy ở tiểu thuyết đời Đường. Người giữ quan điểm này có học giả hiện đại Vương Quý Tư làm đại biểu. Họ cho rằng câu chuyện về "Thiếu nữ ly hồn" sớm nhất thấy trong "Ly hồn ký" tiểu thuyết của Trần Huyền Hựu đời Đường. Bởi cái mà tiểu thuyết này viết là Thiến Nương và Vương Trụ đã đính hôn từ nhỏ, lớn lên yêu nhau nhưng nàng Thiến Nương lại bị cha đem gả cho người khác nên Thiến Nương xuất hồn, nửa đêm đuổi theo người yêu. Những tình tiết này rất gần gũi với "Thiếu nữ ly hồn" của Trịnh Quang Tổ.
Còn một ý kiến cho rằng tạp kịch "Thiếu nữ ly hồn" là kế thừa tác phẩm văn học có cùng đề tài của người đời Kim mà mô phỏng theo những vở kịch tình yêu nổi tiếng như "Tây sương ký", "Tường đầu mã thượng" v.v... đã gây ấn tượng sâu đậm với các tác giả đời sau.
Câu chuyện "Thiếu nữ ly hồn" quả thật đã chịu ảnh hưởng lớn của các tác phẩm cùng thể loại cùng tên ở thời nào còn đợi giới học thuật tiếp tục thảo luận và minh định.