Hơn hai nghìn năm trước đây, ở Trung Quốc có nhà quân sư Tôn Vũ viết ra một cuốn sách đặt tên là Tôn Tử binh pháp. Trong đó Tôn Tử khái quát các mưu lược kế sách tác chiến thời Cổ đại thành ba mươi sáu tình huống gọi là ba mươi sáu kế. Ba mươi sáu kế được phân làm lục thao. Ba thao đầu là các mưu kế thích hợp với hoàn cảnh đang chiếm ưu thế như Mượn dao giết người (tá đao sát nhân), Cách bờ nhìn lửa (cách ngạn quan hoả), Điệu hổ rời núi (Điệu hổ ly sơn). Ba thao sau là các mưu kế dùng trong trường hợp đang ở vào thế kém như Ve sầu lột xác (kim thiền thoát xác), Biến khách thành chủ (Phản khách vi chủ) Kế thành không (Không thành kế).
Bỏ chạy là thượng sách (Tẩu vi thượng) là tên gọi kế cuối cùng trong ba mươi sáu kế. Tuy nhiên người ta lại thường nói "Trong ba mươi sáu kế, bỏ chạy là kế sách tốt nhất" cứ như đó là kế hay nhất trong tất cả ba mươi sáu kế. Vì sao lại như thế nhỉ?
Tẩu vi thượng kế là muốn nói trong trường hợp thế lực của kẻ địch đang hùng mạnh, mà thế của quân ta thì không có cách nào cùng họ tác chiến được, thì so với việc đầu hàng hay giảng hòa với địch, chẳng bằng thực hành việc rút lui có kế hoạch để bảo tồn một phần nhất định trong thực lực của mình nhằm tiện cho việc tác chiến lần khác. Như thế sẽ là thượng sách. Mà cũng có thể chữ thượng kế ở đây ý nói đó là kế thứ ba mươi sáu, xếp ở cao nh theo thứ tự chứ không có nghĩa là tốt nhất, hay nhất.
Ba mươi sáu kế đã tập trung mưu lược kì lạ của các nhà binh pháp Cổ đại ở Trung Quốc, có hàm ý nghĩa sâu sắc, vì thế còn được lưu truyền cho tới ngày nay và được con người ngày nay bàn tới.
LIÊU KIỆN HOA
"