Tiểu sử, Hồi ký
Tác giả: Nguyên Hùng

Nam Bộ - Nghững Nhân Vật Một Thời Vang Bóng

Chương 8: NGUYỄN VĂN TẠO HAI LẦN ĐẮC CỬ HỘI ĐỒNG TP. SÀI GÒN

Ông Tạo quê ở Gò Đen (Long An) du học ở Pháp, gia nhập Đảng Cộng sản Pháp, về nước ông viết báo và hoạt động chính trị, nhiều lần bị bắt giam.

Ông đắc cử Hội đồng thành phố Sài Gòn hai lần. Lần sau bị thực dân gian lận và bác bỏ kết quả sau đó bắt đầy ông ra Côn Đảo rồi đưa về căng Bà Rá. Năm 1946, ông Tạo ra Trung ương lãnh chức Bộ trưởng Lao động.

Ông Tạo là một trong số 19 sinh viên bị chính phủ Pháp đuổi về nước vì đã biểu tình trước Điện Élysée (dinh Tổng thống Pháp) để phản đối việc chính phủ thuộc địa tàn sát dã man nhân dân Yên Bái và xử tử 13 chiến sĩ Việt Nam Quốc dân Đảng do Nguyễn Thái Học cầm đầu. 19 sinh viên yêu nước ấy là Nguyễn Văn Tạo, Trần Vãn Giàu, Tạ Thu Thâu, Huỳnh Văn Phương, Lê Bá Cang, Ngô Quang Huy, Trần Văn Chiêu, Phan Văn Chính, Hồ Văn Ngà, Phan Văn Đơm, Trần Văn Tư, Đặng Bá Lân, Lê Thiếu Tự, Đặng Văn Phát, Vũ Liên, Nguyễn Văn Tân, Trịnh Văn Phú, Trương Duy Tam và Nguyễn Văn Đạm.

Ông tạo quê Gò Đen, huyện Bến Lức, tỉnh Long An. ông du học bên Pháp tại Lycée Mignet, tỉnh Aix en Provence, hoạt động chính trị và gia nhập đảng Cộng sản Pháp. Về nước, ông tiếp tục hoạt động tại Sài Gòn trong làng báo Việt và Pháp. Ông làm chủ bút báo Trung Lập, sau cộng tác với báo La Cloche Felée của ông Nguyễn An Ninh và các báo La Lutte, Dân Quyền, Mai. Năm 1936 , ông tham gia phong trào Đông Dương Đại hội, sau đó bị Pháp bắt. Ông cùng các đồng chí tuyệt thực phản đối. Thực dân quản thúc ông tại Cần Thơ. Dù vậy ông vẫn viết bài cho báo Đuốc Nhà Nam trên Sài Gòn.

Năm sau 1937, được trả tự do, ông tham gia nhóm Tranh Đấu ứng cử Hội đồng thành phố Sài Gòn cùng với Dương Bạch Mai, Tạ Thu Thâu, Phan Văn Hùm và đắc cử.

Hai năm sau, ông lại ứng cử Hội đồng Quản hạt Nam Kỳ cùng với nhóm Tranh Đấu. Nhóm ông thắng cử nhưng chính quyền thực dân gian lận. ông và nhóm Tranh Đấu phản đối tới Toàn quyền và Quốc hội Pháp. Cuộc tranh đấu được bà con Hóc Môn, Tân An, Mỹ Tho ủng hộ, đồng thời đòi quyền dân chủ. Pháp nhân đó đàn áp và đày ông ra Côn Đảo từ năm 1940. Tới 1943, ông bị đưa về căng Bà Rá. Ngày 9.3.1945, Nhật đảo chính Pháp, anh em tù nhân đốt trại, quê ai nấy về. Ông Tạo về Sài Gòn tham gia hoạt động ráo riết để cướp chính quyền Sài Gòn vào ngày 25.8.1945.

Năm 1946 , ông Tạo ra Trung ương giữ chức Bộ trưởng Lao động. Ông hoạt động tích cực và mất tại Hà Nội năm 1970, thọ 62 tuổi.

Hết Chương 8: NGUYỄN VĂN TẠO HAI LẦN ĐẮC CỬ HỘI ĐỒNG TP. SÀI GÒN
Thông tin sách