Tiểu sử, Hồi ký
Tác giả: Nguyên Hùng

Nam Bộ - Nghững Nhân Vật Một Thời Vang Bóng

Chương 28: LUẬT SƯ TẠ MINH LONG

Ở làng Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu có ông đại điền chủ Tạ Minh Hiển, ông có hai người con trai tên là Tạ Minh Long và Tạ Minh Hổ. Long và Hổ là hai tên quý mà các bậc làm cha, mẹ thích đặt cho con, hy vọng sau này chúng sẽ hùng mạnh và thông minh như cọp, như rồng. Niềm hy vọng của vị đại điền chủ đã được đáp ứng. Hai anh em Long, Hổ lớn lên đẹp trai, khỏe mạnh và thông minh. Cả hai được cha xuất tiền cho sang Pháp du học. Anh Long đậu cử nhân luật. Còn người em tên Hổ học trường võ bị Saint Cyr nổi tiếng của Pháp. Khi hai anh em về nước thì Cách Mạng Tháng Tám nổ ra. Đáp lời sông núi, Tạ Minh Hổ gia nhập bộ đội, sớm trở thành chỉ huy một đơn vị nhỏ trong huyện nhà. Đánh nhiều trận ra trò. nhưng trong một cuộc hành quân đêm, anh lọt vào vòng phục kích của quân đội Pháp do tướng Nyo thiện chiến chỉ huy. Anh bị bắt sống. Chỉ huy trung đội bắt được anh lại là bạn học cũ tại trường Chasseloup. Thằng này dân Tây, tên Robert. Gặp lại Tạ Minh Hổ, Robert mừng rỡ nói:

- Tao sẽ thả mầy nhưng với điều kiện tướng Nyo ra lệnh tên Việt Minh nào chịu xé lá cờ đỏ sao vàng là thả vì qua hành động đó, chúng đã ly khai hàng ngũ cũ.

Tạ Minh Hổ lắc đầu:

- Tao không xé cờ của Tổ quốc tao! Mầy bắt được tao thì cứ làm nhiệm vụ của mầy.

Thằng Robert ngạc nhiên:

- Làm sao tao bắn mầy được. Dù sao cũng là tình bạn bè nội trú trong nhiều năm.

Tạ Minh Hổ:

- Tình bạn bè là cao quý, nhưng tình Tổ quốc còn thiêng liêng hơn. Tao nhắc lại lần nữa, tao không thể xé cờ Tổ quốc tao !

Robert điếm đàng mách nước:

- Mầy chỉ làm bộ xé cờ để tao trình với ông tướng của tao. Sau đó mầy tìm cơ hội để trốn về đơn vị mầy. Hiểu chưa?

Tạ Minh Hỏ nghiêm nghị:

- Có những việc không thể giả bộ được. Đồng bào tao sẽ nghĩ gì khi một chỉ huy Việt Minh xé cờ Tổ quốc mình để quân đội Pháp tha cho mạng sống?

Robert đành giao Tạ Minh Hổ cho một sĩ quan khác sẵn sàng thi hành cái mà anh ta gọi là "sale besogne".

Năm phút sau, một phát súng nổ khô khan kết thúc cuộc đời một thanh niên trí thức yêu nước tỉnh Bạc Liêu.

Cuộc sống của người anh phong phú hơn, có nhiều pha lên bổng xuống trầm hơn . Tạ Minh Long có bằng cử nhân luật nhưng không mở văn phòng luật sư. Anh cũng không làm cố vấn luật pháp cho các nhà tư bản Pháp mà chọn nghề tự do: dạy học. Anh dạy các trường tư thục nổi tiếng ở Sài Gòn như Lê Bá Cang, Huỳnh Khương Ninh. Sau ông về Cần Thơ mua lại trường tư thục Nam Hưng khai thác cho tới ngày Nhật đảo chính Pháp. Sau đó vài tháng, Việt Minh cướp chính quyền. Giáo sư Tạ Minh Long lặn một thời gian, không ai biết anh trôi giạt về đâu.

Bỗng một hôm, nhân viên tình báo của ta báo cáo với anh Bảy Chiếm (về sau còn có mật danh là Sáu Hoàng):

- Tỉnh Biên Hòa có một ông trưởng ty công an khác thường. Ông ta không giống mấy cha trưởng ty công an khát máu kiểu em út của Đốc phủ Nguyễn Văn Tâm hay Lê Tấn Nẫm.

Anh Cao Đăng Chiếm chú ý nghe:

- Nói cụ thể hơn đi. Khác thường là sao?

- Là ông ta dám can thiệp, không để bọn ác ôn đánh đập tù vô tội vạ trong phòng điều tra của Ty Công an mà ra lịnh đưa lên văn phòng trưởng ty để đích thân ông ta điều tra, lấy khẩu cung. Và nhiều lần ông thả tù với lý do "non lieu” (tha bổng vì không bằng chứng).

Anh Bảy Chiếm gật gù:

- Như vậy là anh ta có cảm tình với kháng chiến. Vậy các anh phải dò xét thêm. Báo cáo cho tôi biết tên họ, quê quán, nghề nghiệp trước khi làm trưởng ty công an.

Vài hôm sau, Bảy Chiếm biết vị trưởng ty công an cá biệt đó là cử nhân luật Tạ Minh Long, anh của liệt sĩ Tạ Minh Hổ, chỉ huy trên chiến trường Gò Quao, Rạch Giá.

Lập tức anh viết thư cho Tạ Minh Long kèm theo chỉ thị số 4-NV do anh ủy viên nội vụ Ung Văn Khiêm ký ngày 22.5.1947 kêu gọi công chức và nhân viên đang hợp tác với Pháp ra bưng kháng chiến. Người trao thư này là anh Lê Thanh Vân, tức Sáu Ngọc (từng giữ chức Giám đốc Sở Công an thành phố Hồ Chí Minh sau giải phóng 1975).

Tạ Minh Long tiếp sứ giả niềm nở và nghe theo lời gợi ý của Bảy Chiếm, xin từ chức Trưởng ty Công an Biên Hòa để chuẩn bị ra bưng. Lại một lần nữa, anh Bảy Chiếm gợi ý: "Một người có vỏ học vững chắc như anh ở lại trong hàng ngũ địch có lợi nhiều hơn là ra bưng biền".

Lúc đó tòa Cao ủy phủ (Ham Commissariat de la République) mở cuộc thi tuyển nhân viên, điều kiện tối thiểu là cử nhân luật. Tạ Minh Long nộp đơn ứng thí. Và anh đỗ đầu. Việc rà lý lịch cũng thuận tiện. Cha là đại điền chủ ở Bạc Liêu. Cư ngụ trong tỉnh ly Bạc Liêu là vùng tạm chiếm. Bản thân Tạ Minh Long nguyên là Trưởng ty Công an Biên Hòa. Thế là Tạ Minh Long nghiễm nhiên là nhân viên Cao ủy phủ, hàng ngày tiếp xúc với các tay tổ thực dân từ Đốc phủ sứ trở lên bộ trưởng các chính phủ bù nhìn bác sĩ Lê Văn Hoạch (lên thay bác sĩ Nguyễn Văn Thinh tự tử trước đó). Sau thời gian tạo uy tín là viên chức siêng năng, mẫn cán để lấy lòng cấp trên, Tạ Minh Long bí mật liên lạc với anh Bảy Chiếm. Sau đó, anh kín đáo tiết lộ những tin tức tối mật vừa bàn thảo trong nội bộ Cao ủy phủ. Những chủ trương lớn như địch sắp áp dụng lá bài Bảo Đại, như lập chiến khu quốc gia ma Bình Quới Tây, những cuộc hành quân tổng lực hải lục không quân nhằm tiêu diệt đầu não kháng chiến ở Đồng Tháp Mười đều được Tạ Minh Long thông báo kịp thời để ta có thời gian đối phó. Anh Bảy Chiếm rất hài lòng đã "cấy" người của mình trong lòng tên Cao ủy Bollaert.

Ngày 25.4.1947, ta đánh lớn tại Giồng Dứa, phục kích đoàn xe chính phủ Lê Văn Hoạch đi kinh lý các tỉnh miền Trung Nam Bộ. Đây là trận đánh làm lễ tốt nghiệp Trường quân chính Khu Tám. Đích thân Khu trưởng Trần Văn Trà chỉ huy trận này. Ta đào hố cá nhân trên đồng ruộng vừa gặt, còn trơ gốc rạ. Bộ đội nằm trong "hồ chồn" suốt đêm chờ đoàn xe địch tới. Trên đường, dân quân đắp mô và đào hố để làm chậm tốc độ đoàn xe. Đúng giờ G, đoàn xe dẫn xác tới. Địa lôi khóa đầu. Đoàn xe nghẽn lại, lúng túng như "chó bỏ giỏ cua". Bộ đội ta tốc đám rạ nghi trang lao lên đường nổ súng. Địch nhanh chóng vứt súng đầu hàng. Bỗng một người mặc đồ lớn, xách cặp da chạy về phía quân ta, miệng hô to: "Cho tôi gặp anh Bảy Chiếm. Cho tôi gặp anh Bảy Chiếm!".

Hiện tượng bất thường này khiến một anh bộ đội phản ứng rất tự nhiên là bóp cò. Vậy là người của chúng ta, luật sư Tạ Minh Long gục ngã một cách oan uổng. Tư lệnh Trần Văn Trà khiển trách anh bộ đội thiếu bình tĩnh, còn anh Cao Đăng Chiếm thì hết sức khổ tâm. Cuối cùng anh cũng đã được anh Bảy Chiếm lo làm thủ tục truy tặng bằng liệt sĩ cho cử nhân luật yêu nước Tạ Minh Long.

Hết Chương 28: LUẬT SƯ TẠ MINH LONG
Thông tin sách