ĐÚNG LÚC THẦY NƯỚC LÈO, giám thị của chúng tôi kéo chuông hết giờ ra chơi thì quả bóng bay vụt qua gôn, và binh! Nó xuyên qua cửa sổ. Và từ chỗ trước kia là ô kính, chúng tôi thấy thò ra cái đầu đỏ dần và tức giận của thầy hiệu trưởng.
Ấy thế mà tôi đã nói với cả lũ chúng nó đừng có để gôn trước cửa sổ phòng hiệu trưởng rồi! Nếu chúng tooiddeer gôn trước cửa sổ phòng y tế, ví dụ thế, thì chắc chắn sẽ sinh ra ít chuyện hơn hẳn.
- Thầy Dubon! Thầy hiệu trưởng kêu lên từ chỗ cửa sổ, hãy cho những học sinh đó xếp thành hàng. Tôi xuống ngay bây giờ!
Khi thầy hiệu trưởng đến, tất cả những lớp khác đã đi và chỉ duy nhất chúng tôi còn ở lại sân trường. Lạ kinh, thầy ấy xoa hai tay như là thầy ấy đang hài lòng; thầy ấy cau hết cả mày xuống, nhưng lại nở một nụ cười to tướng trên miệng.
- A! thầy Dubon, thầy hiệu trưởng noism thầy có thể chỉ cho tôi học sinh nào là kẻ phá hoại đã đá bóng qua cửa kính của tôi?
- Có nghĩa là, thưa thầy hiệu trưởng, thầy Nước Lèo nói, đấy là biệt danh buồn cười mà chúng tôi đã tặng cho thầy Dubon, tôi đang giám sát học sinh lớp lớn, và...
- Không sao cả! thầy Dubon, không sao cả! thầy hiệu trưởng nói. Tôi sẽ tiến hành một cuộc điều tra nhỏ và tôi cam đoan với thầy rằng tôi sẽ tìm ra kẻ tội phạm. Và còn nhanh nữa là khác!
- Chính em đã đá bóng ạ, thưa thầy, thằng Geoffroy nói.
- A!... thầy hiệu trưởng nói, thầy ấy có vẻ hơi thất vọng một chút.
Tôi cũng vậy, tôi rất thích xem thầy hiệu trưởng tiến hành cuộc điều tra, như cái ông thám tử trong tivi nhà thằng Clotaire, ông ta lúc nào cũng tìm ra! Mà tối hôm nọ, tôi đã không tài nào đoán ra được lão chủ quán cà phê chính là kẻ thủ phạm. Khi nào lớn, tôi sẽ làm thám tử, nếu như tôi không làm được phi công.
- Đúng vậy ạ, thằng Geoffroy nói, chính em đã bắt bóng qua mặt tất cả bọn nó và em đã sút từ một góc rất hẹp.
- Mày làm tao phát phì cười, thằng Clotaire nói. Chính tao mới là người sút! Tao đã đoạt bóng của mày và mày thậm chí còn chẳng nhìn thấy!
- Xin lỗi mày! Thằng Joachim nói, chính thằng Maixent nó đoạt bóng và nó chuyền dài cho tao. Tao đã sút một quả ba mươi mét!
- Ba mươi mét! Tôi nói. Mày có hơi bị điên không?Đã thế tao còn nhìn rõ mày, khi bóng sút vào gôn mày còn đang xin thằng Alceste một miếng săng đuých!
- Mày, Nicolas, thằng Rufus nói, mày không có quyền nói! Mày bị việt vị và tôi đã thổi còi rồi cơ mà!
- Mày muốn một cái tát hử? tôi hỏi thằng Rufus.
- Trật tự! thầy hiệu trưởng nói.
- Mới lại đây là quả bóng của em, thằng Geoffroy kêu lên, chính em đã ghi bàn vào gôn thằng Eudes!
- Ghi bàn! Ghi bàn! Thằng Eudes kêu lên. Bàn nào? Quả bóng đã vọt quá xà ngang, đồ đần!
- Xà ngang nào hả, hay chính mày đần? Làm gì có xà ngang, thằng Geoffroy kêu lên, mà nếu có đi nữa thì nhìn xem cửa sổ ở chỗ nào! Thế mà bảo là tao sút cao à? Nào? Nói xem? Thế mà cao à?
- Trật tự! thầy hiệu trưởng nói
Và bởi vì thầy ấy có vẻ bực tức kinh lên được, và chúng tôi hiểu rằng đây không phải là lúc đùa cợt; thế là chúng tôi không nói gì nữa hết.
Nhưng theo tôi, thằng Eudes có lý; và không phải là vì nó chơi trong đội tôi, mà là không hề có bàn thằng được ghi. Thầy hiệu trưởng đưa tay vuốt mặt và thầy nói:
- Được rồi! Vậy là chúng ta đã biết được rằng Geoffroy chính là thủ phạm. Vì cậu ta đã tự thú nên tôi sẽ không phạt. Nhưng phải có một bài học cho cậu ta. Các em đã biết câu tục ngữ: " Ai làm vỡ kính..." Sao, Geoffroy, câu tục ngữ kết thúc thế nào?
Thằng Geoffroy há hốc miệng ra, rồi nó ngậm lại và nó nhìn chúng tôi.
- Thế nào, thầy hiệu trưởng nói, các em không biết câu tục ngữ này à? Thế ở lớp người ta dạy các em những gì?
- Chúng em học đến Louis XI ạ, thằng Agnan nói, rồi nó chắp tay sau lưng và nó tiếp tục đọc: " Louis XI (1423-1483) là một vị vua vĩ đại. Rất độc ác, ông ta đã nhốt các kẻ địch vào trong cũi; người ta nợ..."
- Thôi! Được rồi! Được rồi! thầy hiệu trưởng kêu lên. "Ai làm vỡ kính thì phải đền tiền", cả một lũ dốt nát. Các em rốt cuộc sẽ vào tù ra tội cả thôi! Thế nào, Geoffroy, em đã rõ em phải làm gì rồi đấy nhỉ!
Thế là thằng Geoffroy rút từ trong túi ra cái ví mà bố nó đã cho nó. Geoffroy có một ông bó rất giafulucs nào cũng cho nó các thứ, và Geoffroy là đứa duy nhất trong cả bọn có một cái ví, và thế là thường, bởi vì đấy là đứa duy nhất có tiền và rất nhiều lần xảy ra chuyện khi nó mua một cái bánh mì sô cô la nhỏ, bởi vì bà bán bánh không muốn đỏi tiền lẻ cho nó.
- Đền bao nhiểu ạ? Thằng Geoffroy nói.
- Cậu sẽ phải thu xếp việc này ngay tức khắc! thầy hiệu trưởng kêu lên. Khi cậu về nhà ăn cơm trưa, cậu hãy yêu cầu bố mẹ báo cho một ông thợ kính để ông ta đến sửa cái cửa sổ này ngay chiều nay. Tôi chắc bố mẹ cậu sẽ vui sướng khi chứng kiến cái cánh hành xử của cậu, trong khi họ đã vất vả hy sinh để cậu được ăn học tử tế. Thầy Dubon! Thầy hãy cho những trò này vào lớp!
Buổi chiều. khi chúng tôi gặp thằng Geoffroy, chúng tôi hỏi nó thợ kính đã đến chưa, và bố nó với mẹ nó có quát mắng nó không, Geoffroy trả lời rằng thợ kính sẽ đến và rằng nó chả bị quát mắng gì hết, bởi vì bố mẹ nó đang đi trượt tuyết, và rằng tất tần tật mọi thứ bà quản gia đều lo hết.
Và, giờ ra chơi, chúng tôi đã thấy ông thợ kính làm việc ở cửa sổ phòng hiệu trưởng. Ông ấy làm việc hay phết, ông thợ kính ấy, huýt sáo luôn mồm. Thế rồi thầy hiệu trưởng đi ra sân, và thầy bảo thằng Geoffroy:
- Đấy, em đã thấy hậu quả của một hành động hung bạo và thiếu suy nghĩ chưa: bố mẹ em bắt buộc phải trả giá cho em và, dĩ nhiên, phải chịu thiếu thốn vì lỗi lầm của em. Em đền ơn cho họ tất tật chỉ như vậy đấy. Hãy chú ý cho kỹ, Geoffroy, em đang ở trên con đường sa ngã: con đường dẫn đến vào tù ra tội! Mà thế vẫn chưa phải là hết; cũng chính do lỗi của em, mà em đã làm phiền đến người thợ tử tế này, buộc ông ấy phải làm việc và sửa chữa cật lực những thiệt hại mà em đã gây ra. Em có gì để nói không hả Geoffroy?
- Thưa thầy, thằng Geoffroy nói, em cso thể lấy lại quả bóng được không ạ?
Thầy hiệu trưởng nhìn thằng Geoffroy với đôi mắt trợn tròn, thầy há miệng ra rồi ngậm miệng lại nhiều lần, và rồi thầy bỏ đi. Tôi tin rằng chuyện quả bóng thế là đi tong.
Nhưng ông thợ kính thì hay hết sảy, và ông ấy chẳng oán giận thằng Geoffroy tí gì vì tội đã làm phiền ông ấy. Thậm chí khi tan trường, ông ấy còn đợi chúng tôi, ông ấy đưa cho Geoffroy một quả bóng mới cứng, và đưa cho mỗi đứa chúng tôi cái danh thiếp có tên họ cùng địa chỉ của ông ấy.
Và ông ấy vừa ra đi vừa huýt sáo.