HÔM NAY, Ở TRƯỜNG, chúng tôi xem chiếu phim!
Cô giáo cho chúng tôi xuống phòng học lớn; chỗ người ta vẫn phát phần thưởng. Có hàng đống ghế xếp thành hàng; phía trước ghế, trên bục, người ta đặt một cái phông chiếu phim thật, và ở cuối cùng đằng sau, trên một cái bàn, có một cái máy chiếu phim. Ông Bouffidon, giáo viên hội lớp lớn, phụ trách cái máy. Chúng tôi là hội đến cuối cùng, những lớp khác đã đến cả rồi. Vì chúng tôi bé, người ta đã để cho chúng tôi hai hàng ghế đầu. Thầy Nước Lèo, đấy là thầy giám thị, đang khép các cửa chớp lại và người ta đã bật tất cả đèn trong lớp lên.
Thế rồi thầy hiệu trưởng đến và thầy đứng trước màn ảnh.
- Các em, thầy dạy hình học không gian đáng mến của chúng ta trong kỳ nghỉ đã làm một cuộc viễn du. Lúc nào cũng lo lắng đến lợi ích sư phạm, bằng kinh nghiệm cá nhân của mình, thầy Bouffidon đã quay một bộ phim, mà thầy có lòng chiếu cho chúng ta xem và bình luận cho chúng ta. Thầy nghĩ rằng các em sẽ cùng với thầy cám ơn thầy Bouffidon đã cho chúng ta niềm vui lớn này. Niềm vui hiểu biết nối kết giữa cái có ích và cái thú vị, và tôi nhân dịp này cảnh cáo trước những học sinh muốn gây mất trật tự trong buổi chiếu rằng tôi sẽ trừng phạt những em đó với sự nghiêm khắc tột độ. Hiểu chưa các em?... Được rồi, thầy có thể bắt đầu đi, thầy Bouffidon.
- Khoan đã, thầy Bouffidon nói, tôi... Tôi chưa hiểu cái máy mà chúng ta thuê này lắm, và tôi mãi mà vẫn chưa chiếu được bộ phim.
- Nếu thầy muốn, thằng Geoffroy nói, em có thể giúp thầy một tay; ở nhà em, bố em cũng có một cái máy như thế này, mà tốt hơn.
- Trật tự, Geoffroy, cô giáo nói, nếu không cô sẽ cho em ra ngoài!
- Được rồi, thầy Bouffidon nói, sẽ ổn thôi, tắt điện đi được rồi.
- Làm ơn tắt điện thôi thầy Dubon, thầy hiệu trưởng nói; và thầy Nước Lèo đã tắt điện, và rồi trên màn ảnh chúng tôi thấy một con tàu lộn ngược, với hàng đống người cứ đi bằng đầu.
Trong phòng, cả lũ bắt đầu cười, và thầy Bouffidon yêu cầu thầy Nước Lèo lại bật điện lên, rồi thầy ấy dừng bộ phim lại.
- Tôi xin lỗi, thưa thầy hiệu trưởng, thầy Bouffidon nói, thầy có vẻ hơi căng thẳng, tôi thật sự không quen với cái máy này.
- Không sao cả, thầy hiệu trưởng nói.
- Em thì có thể giải thích cho thầy, thằng Geoffroy nói, ở nhà...
- Em lên đứng phạt cạnh màn ảnh! thầy hiệu trưởng quát lên, và thằng Geoffroy đi lên đó.
Thầy Bouffidon gãi đầu, và rồi thầy ấy nói vào tai thầy hiệu trưởng, thầy này đã gọi Geoffroy, và Geoffroy, cái thằng kinh khủng thật, nó đã chỉ cho thầy Bouffidon làm cách nào để lắp phim đúng.
- Tốt lắm, thầy hiệu trưởng nói với thằng Geoffroy, em hãy đi xuống ngồi lại với các bạn.
Thằng Geoffroy quay lại, tự kiêu kinh lên được, nhưng nó bực mình ngay tức thì, bởi vì thằng Clotaire đã chiếm chỗ của nó.
- Thưa cô, thằng Geoffroy nói, Clotaire đã lợi dụng lúc mọi người cần em để chiếu phim, để chiếm chỗ của em.
- Mày cứ ngồi ở đầu hàng ấy, đồ hợm mình nhà mày! thằng Clotaire kêu lên.
- Hai học sinh kia lên đứng phạt, mỗi cậu một bên màn ảnh, thầy hiệu trưởng nói.
- Ơ... thưa thầy hiệu trưởng, thầy Bouffidon nói, thầy có thể cho cái cậu kia đứng phạt bên cạnh tôi; cậu ta có vẻ thạo cái máy này lắm.
Thằng Geoffroy và thằng Clotaire đi lên đứng phạt, và rồi thầy Nước Lèo đã tắt điện.
Chúng tôi lại nhìn thấy con tàu một lần nữa, lần này thì đúng chiều, nhưng mà không buồn cười bằng, rồi thầy Bouffidon hắng giọng và rồi thầy ấy nói: "Tôi lên tàu ở Marseille, trên con tàu chở khách đến Italy và Hy Lạp và nếu các cậu vẫn tiếp tục chiếu bóng lên trên màn ảnh, tôi sẽ dừng bộ phim lại!"
Đó là một đứa lớp lớn đang giở trò nghịch; bằng các ngón tay, thằng đấy làm thành hình con thỏ và con ngựa, giống kinh lên được, nhất là con ngựa.
- Bật lại điện lên thầy Dubon, thầy hiệu trưởng kêu lên; cho thủ phạm tự lộ mặt.
Thầy Nước Lèo bật lại điện và thằng Agnan kêu lên:
- Thưa cô! Clotaire không đứng phạt ạ! Nó lại lấy chỗ của Geoffroy!
- Mày không câm mồm được à hả thằng hớt lẻo, thằng Clotaire hét lên; và cô giáo đã phạt nó phải ở lại trường vào thứ Năm và thằng Clotaire bắt đầu khóc và nói rằng nói cho cùng bộ phim này nó chả thích, rằng nó thích ti vi hơn nhiều và rằng nó sẽ đập cho u đầu cái thằng Agnan.
- Trật tự! thầy hiệu trưởng quát lên. Tắt điện đi, thầy Dubon.
Thầy Dubon tắt điện, và chúng tôi ngồi thần trong bóng tối.
- Thầy bật lại điện lên hộ cái, thầy Bouffidon nói, tôi không thể nào lắp lại cho nó chạy được cái đồ... máy này.
Thầy Nước Lèo lại bật điện và thằng Alceste phàn nàn rằng nghỉ giải lao nhiều thế mà chẳng bán tí kem nào như là rạp chiếu phim thật. Cũng may nó còn có hai cái bánh mì bé quết sô cô la và một cái bánh sừng bò để mà cầm hơi.
- Tắt điện đi, tôi tin rằng sẽ ổn thôi, thầy Bouffidon nói, và thầy Nước Lèo lại tắt điện.
Chúng tôi lại nhìn thấy cái quả tàu, và thầy Bouffidon nói với chúng tôi: "Vậy là tôi lên tàu ở Marseille trên một con tàu chở khách đến Italy và Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ..."
Điều buồn cười là cái con tàu, chúng tôi không thấy nó ở trên màn ảnh, mà là ở trên chỗ tường bên cạnh.
- Hoàn lại tiền đi thôi! một đứa lớp lớn kêu lên với cái giọng to tướng.
- Bật điện! thầy hiệu trưởng quát lên.
Thầy Nước Lèo lại bật điện. Thầy Bouffidon dừng máy chiếu, và thầy ấy có vẻ không hài lòng tí nào.
- Thật là quá thể! thầy ấy kêu lên. Tôi dứt khoát không tiếp tục làm việc trong điều kiện thế này! Nếu bộ phim không hấp dẫn được ai, thì cứ nói thẳng ngay ra!
- Thầy hoàn toàn có lý, thầy Bouffidon ạ, thầy hiệu trưởng nói. Bất kể hứng thú đối với bộ phim thế nào thì thái độ của những học sinh này là không thể dung thứ được, và tôi báo luôn cho những em đó rằng hễ còn tiếp tục giở trò rồ dại thì sẽ bị đuổi học tất!
Im lặng kinh lên được ấy, bởi vì chúng tôi thấy rằng đây không phải là lúc để mà giở trò.
- Được rồi, thầy hiệu trưởng nói: thầy sẵn sàng chưa thầy Bouffidon? Tắt điện đi! Tắt điện đi, thầy Nước... thầy Dubon!
Thầy Nước Lèo tắt điện, và chúng tôi ngồi thầm trong bóng tối, không nói gì sất. Cũng hơi sờ sợ một tí. Và rồi, thầy hiệu trưởng nói:
- Thế nào, thầy Bouffidon, thầy có thể bắt đầu rồi.
Và thầy Bouffidon trả lời:
- Không, tôi không thể bắt đầu được! Cái máy chết tiệt này không muốn chạy nữa!
- Bật lại điện lên thầy Dubon, thầy hiệu trưởng nói.
- Tôi cũng không thể bật được, thầy Nước Lèo nói. Tôi nghĩ chắc tại cầu chì đã bị nhảy.
Và thế là kết thúc buổi chiếu phim. Nhưng thầy Bouffidon, thầy này đúng là hết sảy, đã hứa với chúng tôi sẽ bắt đầu lại vào mùa hè
- Tôi sẽ chiếu lại bộ phim cho các em, thầy ấy bảo chúng tôi, cứ đợi đến mùa quýt!