Trân Sa ở Gia Nã Đại thường được biết tới như một nhà thơ và một nhà báo. Mười năm trước đây, bà đã chủ biên nguyệt san đáng chú ý Trăm Con với khuynh hướng feminist, thường được dịch là tranh đấu cho nữ quyền. Giai đoạn đầu của cuộc tranh đấu này, thí dụ quyền bầu và ứng cử, bình đẳng nam nữ trong gia đình, xã hội và đời sống công ích... đã qua khá lâu rồi. Trong hai thập niên vừa qua, phong trào giải phóng phụ nữ tại Bắc Mỹ châu đã đi vào cuộc tranh đấu mới, đòi hỏi bình đẳng về giới tính. Nói cụ thể, đàn bà đòi hỏi quyền được sướng cực điểm, ai lãnh cảm phải đi tâm lý trị liêïu hay uống thuốc Tây, Ta, điều trị, như một nhà văn nữ ở Hà Nội tuyên bố ngày nào. Chưa hết, đàn bà được quyền thay cái thường gọi là sex partner, hay chồng. Gạt bỏ quan niệm 'gái chính chuyên chỉ có một chồng' chưa đủ, còn đòi hỏi được làm phi công chiến đấu, phi công phi thuyền không gian, ra tiền tuyến lãnh hòn tên mũi đạn nát người, như cô Jessica ở miền Đông hay làm quản giáo lột truồng nam tù binh rồi xích cổ kéo đi chơi, như cô Lyndie ở quân lao Mỹ bên xứ 'ngàn lẻ một đêm'... Được làm thủy thủ trên mọi loại chiến hạm chưa đủ, còn đòi phục vụ dưới tàu ngầm, nơi mà các hạm trưởng còn từ chối nữ binh, viện lẽ các hành lang tàu quá hẹp cho các cô vú bự đi lại... Nam giới Mỹ vốn có truyền thống cưng chiều phụ nữ từ thời lập quốc, nên đòi hỏi gì của các cô các bà trước sau cũng thuận hết. Thậm chí còn ra luật cấm các ông chủ Mỹ khi tuyển nhân viên, không được phân biệt xấu đẹp béo gầy già trẻ... Hậu quả phụ, side effect, làm ngành hàng không dân dụng Mỹ có một đội ngũ tiếp viên phi hành xấu gái nhất thế giới, và ở các Casino-hotel ở Reno Las Vegas... đã lác đác xuất hiện các bà nội bà ngoại đi vớ lưới, áo hở hang làm chiêu đãi viên bia rượu.
Đến đó rồi, chưa phải là hết là xong, bây giờ chặng chiến đấu mới là đòi quyền cho những cặp đồng tính dục nam được lấy nam, nữ được lấy nữ, làm giá thú và hôn lễ đàng hoàng. Trong cuộc chiến đấu loại này, có thể nói Trân Sa là một activist, một người cổ võ đấu tranh, cho những mối tình nữ nữ. Trong thời gian qua, ngoài việc làm thơ, bà viết một vài truyện tình, không phải là tình nam nữ, mà là tình nữ nữ. Nhưng ngọn bút của nhà thơ không thạo hay không thích tả chân, làm người đọc đọc xong, thấy mơ hồ phân vân. Thí dụ như truyện Hai người đàn bà trên Hợp Lưu 56, bà chỉ viết như sau, ai muốn hiểu, suy diễn ra sao, tùy nghi:"Cô cởi áo đi tắm. Rồi nhìn bầu ngực cô đang căng lên, nậu rám. Cô gầy đi thêm một chút, nhưng mà cái màu hồng rạo rực trên mặt... Và hai con mắt, hai con ngươi dôi đen, ướt rượt. Cô đứng trước gương, mình trần. Tim tôi đập nhanh hơn. Cô lấy lọ phấn thơm, thấm trên những đầu ngón tay bôi chấm vào hai nách, xoa trên ngực, xuống đùi. Chúng nẩy nhẹ, cười khẽ. Cô cũng cười, "Lạ à?" rồi thu dọn đống quần áo ngổn ngang trên sàn cho vào chiếc giỏ mây, mặc vào chiếc áo ngủ có in hình những con cá bé tí đang bơi trong nước xanh, thầm thì, "Thơm lắm!"-"Thơm hả?" tôi hỏi, muốn hít tấm áo mềm lả quấn quít trên da thịt mới gội tắm..."
Đọc xong đoạn văn trên, người đọc lơ mơ phân vân, phải coi lại đầu truyện, lướt xuống cuối, mới chắc được 'Tôi' đây cũng thuộc giống cái, như nhân vật được gọi là 'Cô' có vú rám nắng và thân thể đang thơm lừng. Mãi gần đây Trân Sa mới viết một truyện tình gái gái rõ ràng hơn, nhưng theo kiểu 'hiện thực huyền ảo', với nhan đề Ai đã bỏ muối vào máu tôi có vẻ sado maso:"Khi tôi vừa trổ mã, Nàng cũng dậy thì... Tôi sống trọn thời gian vô tư bay nhảy nhất của đời người, sung sướng làm cho Nàng cười, hôn cô gái dậy thì bằng cái lưỡi thiếu nữ, và cứ hồi hộp khi luồn tay vào bên trong lớp áo để vuốt ve thử trái ngọt lành trên lớp vỏ mịn màng và láng của nó. Những hình phạt quỳ, nhốt, roi vọt của gia đình hình như càng kích thích Nàng đến với tôi. Người ta thường thèm khát hơn trước những điều bị cấm đoán, nhất là khi đã được nếm qua một đôi lần và biết chúng mang tới hạnh phúc khan hiếm... Hai con mắt đen long lanh và đôi môi đỏ hồng sẽ cùng cười khi nàng ngửa cổ, chiếc cổ mong manh cho những cái hôn non nớt. Thuở ấy nàng và tôi chưa muốn biết điều gì khác ngoài hôn, hôn, hôn. Tôi hôn một cách thích thú hiếu kỳ từng biểu lộ thông minh nào đó mà tôi cảm thấy đang ngời sáng trên da thịt nàng.."{HL69, 2-2003}
Việt Nam và các nước đông Á châu, xã hội nói chung bao dung các sự đồng tính luyến ái, không đặt ra điều luật nào để chế tài, trừng phạt cả. Nếu giữ kín đáo, là được. Nếu để lộ ra, cặp nam nam bị chê cười nhiều, ế vợ và bị đối xử như những người dở hơi, man man, bất bình thường, không chịu lấy vợ đẻ con. Thế thôi. Còn các cặp nữ nữ, nam nhi ta, Tàu, Nhật Bản, thường coi như không biết tới, có nhìn cũng coi như không thấy. Các Hán tử cũng như samourai đều mặc kệ các nữ nhi đùa rỡn với nhau trong phòng khuê hay trên cỏ trong nước ao hồ hay suối. Những bậc quân tử ta và Tàu đôi khi còn nấp coi cọp, đang đi ngừng lại thưởng thức các 'toà thiên nhiên' nếu có dịp, và thản nhiên lấy các cô đó làm vợ. Không chê trách gì nếu các cô sinh con đầy đủ. Nếu vì quá mê gái mà lạnh nhạt với chồng, cũng không sao, tối đến vẫn phải chiều chồng vì Đông phương không có luật quy định tội 'hiếp vợ' như ở một số tiểu bang nước Mỹ hiện nay... Trở lại chuyện tình nữ nữ, 'cho muối vào máu' của Trân Sa, hai nàng phải lớn lên, cơ thể biến đổi và nhu cầu đụng chạm thân xác cũng gia tăng: "...Nàng cứ tinh quái ngồi áp vào người tôi, khều chân và nắm tay tôi trong hộc bàn mỗi khi thầy giáo tới gần để làm ông ta khó chịu ra lệnh: "Ngồi xê nhau ra!". Hơi ấm từ người Nàng, những ngón tay mân mê hay xiết chặt trong hộc bàn làm tôi cứ lâng lâng, xôn xao hạnh phúc..." Tình yêu một khi đã bắt đầu vào nhục thể, sẽ như chiếc xe xuống dốc hỏng thắng, mỗi ngày một đi xuống nhanh hơn, tác giả Trân Sa phác lược như sau:
"Gác lửng trong trái nhà hẹp khoá chặt cửa bên trong, chỉ trăng ngoài cửa sổ trắng mát toả vào, hai người con gái tháo gỡ quần áo nằm xuống cái ghế bố màu ô liu mê quyến lấy nhau. Những cảm giác rạo rực, kỳ dị lần đầu tìm thấy. Nàng thật mỏng, thật căng, thật láng lẫy, thật êm ái, thật nóng ấm. Đêm tối, hai thân thể vẽ những đường cong tròn trịa và mềm mại quấn quýt, lấp lánh trong ánh trăng. Tôi nghe bằng mấy tỷ tế bào da thịt đang cứ rung lên từng phút giây những gì nàng đang muốn bày tỏ, "mình sẽ không sống lại thời gian này một lần thứ hai nữa, biết không?" Nhiều đêm như thế, tôi được âu yếm mớm mãi vào miệng những trái dâu tẩm mượt mật ong và rượu..."{HL69}
Một người nữ thân kể rằng khi còn con gái học một trường nữ tại Sàigòn, nàng đã bị môt cô bạn mê theo kiểu tình gái như vậy. Nhưng từ khi từ giã giai đoạn những sờ soạn thầm lén trong lớp, chuyển sang giai đoạn cao hơn, người nữ này từ chối leo thang và nghỉ chơi với cô bạn, chỉ vì 'không thích đàn bà'. Và cự tuyệt không dễ, tốn nhiều nước mắt. Nhiều năm về sau cô bạn mê gái này trở thành một giáo sư trường nữ trung học Sàigòn, một trường thuận tiện để thoả mãn nhu cầu tình gái, cho đến khi xảy ra một scandale khá ồn ào vì cô bồ nữ sinh quá yêu cô giáo, bỏ nhà đến ở chung với cô giáo luôn. Chỉ ồn ào dư luận thế thôi và không lâu vì Việt Nam chẳng có luật nào trừng phạt gái quyến rũ gái...
Sau khi đến Mỹ, vẫn người nữ từ chối tình gái đó đeo túi sách theo học một trong ba trường đại học nổi tiếng là liberal ở miền Tây, liberal đến nỗi ban giám hiệu cấp cho các cô sinh viên lesbian một phòng riêng làm chỗ hội họp ngay cạnh cafeteria. Và cũng như ngày xưa học trung học ở VN, người nữ này lại bị các cô bạn da trắng tán tỉnh, dụ vào club tình gái. Khi lắc đầu từ chối, các cô xúm vào thuyết phục, có cô nói: Thân thể mình thuộc về mình chứ, sao mày chịu để thằng đàn ông nó xuyên hoài vào người mày, mà chịu được à... Một cô khác nói: Cái đó của mày là của mày, đâu có phải cái thùng rác để đàn ông muốn xịt muốn bỏ cái gì vào cũng được... Dĩ nhiên không thiếu câu chê cổ điển: Đàn ông bẩn, hôi như heo... Trân Sa cũng nhắc tới một vài lập luận trên, nhưng một cách văn chương, bóng bẩy và hơi cường điệu, lại vừa có vẻ khổ dâm và 'hiện thực huyền ảo' trong đoạn văn:"Nàng dạy tôi: '"Thân thể là một đền thờ, chỉ có Tình Yêu mới có thể chạm tới", và tôi quả thực nhìn thấy nó thật nguyên vẹn và tinh khiết. Đêm đêm, hơi ấm từ cái đền thờ ấy tỏa ra như một lò sưởi phủ trùm tôi khỏi cái lạnh của băng tuyết cứ len lần qua các khe cửa... Nhưng cô gái trẻ con của tôi một hôm trở về nhà thương tích đầy mình mẩy. Nàng nhợt nhạt ghê rợn, khốn nạn khốn khổ khóc oà, "Chúng làm tôi vỡ nát". Nàng, kẻ đã dạy tôi, "Thân thể là một đền thờ...", nhưng những vết thương trên thân thể Nàng đêm ấy toang hoác, sâu hoắm, máu cứ chạy tuôn ra như suối. Tôi chở nàng vô nhà thương, người ra rút những nhành cây khô, chai miểng và đất đá chúng đã nhét vào trong âm hộ Nàng và lau chùi băng bó. Tôi ủ nàng trong tay, cắn răng khi nàng rên xiết. Nàng chết dần đi mỗi ngày, thỉnh thoảng lại cứ bịt tai cho khỏi nghe tiếng cười thô bỉ ấy. Nàng không kể được rõ ràng: "Chúng ác độc lắm. Hèn hạ lắm. Ở khắp nơi, chỉ đợi dịp xông ra thôi, bọn súc vật..." Tôi van vỉ khi thấy Nàng cứ tàn tạ đi, ánh mắt đôi khi quắc lên những tia sáng hung dữ: "Sống chung trên trái đất này làm chi với lũ ác quỷ?"
Các cô các bà lesbian suy nghĩ đại khái như vậy và coi đàn ông như 'lũ ác quỷ', như thế, nên cũng dễ hiểu tại sao họ xa lánh đàn ông. Trong truyện ngắn vừa qua của Trân Sa, phần cuối có nói tới sự bạo dâm của đàn ông đối với phụ nữ, trong Sắc (đăng duy nhất ngoài nước) của Nguyễn Thị Minh Ngọc, ngược lại, nói tới sự bạo dâm của phụ nữ đối với đàn ông. Ở đây mở ngoặc để nói về một nhà văn nữ hãy còn ở VN, cũng xoay quanh cái giống như Trân Sa, nhưng lần này của đàn ông. Truyện được đặt ra trong khung cảnh cố đô Huế nhưng diễn ra trong một không khí huyền ảo, hoang đường như của một nhà văn giải Nobel Nam Mỹ. 'Chàng' là một chàng trai địa phương, 'nàng' là một cô gái trong một đoàn hát rong dừng lại vài đêm trong thành phố cổ này. Dĩ nhiên là nàng đẹp, man rợ, hoang đường, thần thoại. Đêm cuối cùng, nàng rủ chàng lên đèo ngắm trăng:
"Khi tôi theo kịp nàng, Thu Sắc đang quỳ ngửa nhắm mắt, ưỡn người ra phía sau để hứng đầy trăng. Tôi run rẩy tháo những lớp vải trên người nàng. Nàng đưa tay tìm tòi, nói khẽ:
- Nghe nè, không phải doạ đâu, những ai đi sâu vào trong người tôi đều chết, mà tôi không muốn anh chết chút nào. Anh không giống những người tôi đã gặp, anh là Thiền...
Chữ 'Sư 'chưa thoát ra được đã bị tôi bịt lại bằng một nụ hôn (...) Đúng như tôi nghĩ, môi nàng sinh ra như để khiêu khích người ta cưỡng đoạt nụ hôn. Nàng vùng vẫy một cách tuyệt vọng, đồng thời tôi cũng nhận ra sự cộng hưởng tuyệt vời. Rồi một lúc nào đó, tôi nhận ra mình là người được. Bằng cách nào không rõ, nàng như từng đợt sóng, nâng quấn rồi đẩy chìm tôi để môi tôi được trôi đến đỉnh cao cảm xúc, uống no nê tất cả những mật ngon tâïn nguồn. Đôi chân nàng quấn cổ tôi như muốn nghiền cổ kẻ tội đồ tham lam là tôi chẳng bao giờ thấy đủ (...)
Lẽ ra tôi nên dừng ở đó hay ngủ thiếp đi lúc đó. Nhưng tôi, đã không xứng với hai chữ Thiền Sư nàng tặng, không biết vâng lời để ngừng lại trước những bí ẩn đã được cảnh báo. Tôi nhổ mặt mình ra khỏi chân nàng. Nàng có vẻ đuối sức nằm đó, thân hình như đá trắng, tạc dưới trăng xanh, đẹp đến không ngờ. Phải đến lúc đó tôi mới bình tĩnh nhìn toàn thể người nàng. Thân thể nàng đẹp đến nỗi làm người ta sợ, và càng nhớ hơn lời cảnh báo của nàng (...) Tôi tháo hết quần áo của mình ra, liệng vương vãi một cách nhẹ nhàng và chợt nhận ra nãy giờ nàng nằm trên đá (...)
Tiếng nàng van vỉ:
- Sẽ chết mà, nghe em đi, phần thú trong em mạnh mẽ hơn người.
Lỗi tại ai trong câu năn nỉ can ngăn của nàng, lại hàm chứa một lời khuyến khích. Như nàng nói em thèm chết quá, cho em chết đi và tôi hiểu chữ chết là yêu.
Tôi đâm sâu vào người nàng. Người chết là tôi. Tôi rú lên vì cảm giác có một khe hẹp đầy dao nhọn bén chặt rọc đi phần mềm yếu nhất của tôi.
Tôi ngã ngửa người ra, vừa khi nàng uy nghi trỗi dậy. Chúng tôi vẫn chưa thoát khỏi nhau. Và tôi ngất đi trong ý nghĩ hoang mang nàng là ai vậy? {HL68, trg 116, 12-2002}
Những tư tưởng vụt thoáng qua như làn sét trong những phút gần cực điểm của làm tình mỗi người một khác. Và cực đoan cực điểm như đôi trẻ trên, là cũng có, tuy không xảy ra trên thực tế, ngoài đời mấy khi. Thành thực với bản thân mình, thiếu gì phụ nữ đã mơ màng trong lúc ngậm gọn cái đó của người tình trong miệng, ước ao được thú nghiến răng cắn thử cho đã. Đôi khi cũng có trường hợp có nàng cầm dao cắt phăng cái đó của người tình, như trong phim "In the realm of sense" của Nhật ngày nào, hay cô vợ Nam Mỹ lai da đỏ Incas hay Atzecs chi đó cầm dao cắt luôn cái đó của ông chồng Marines Mỹ, hay như một bà Thái sau khi xuống đao, đã bỏ cái đó của chồng vào máy xay thịt, xay nát ra mới hả dạ, mới đã...